تجهیزات ضد انفجار یا Explosion proof که به اختصار EX نیز گفته می شود تجهیزاتی هستند که برای استفاده در محیط های مستعد خطر (مکان هایی که از گاز و بخارات مشتقات نفت یا هر المانی که باعث انفجار یا آتش می گردد ) طراحی و ساخه شده اند.
در برخی از مناطق صنعتی مانند صنایع نفت و گاز، پتروشیمی، شیمیایی، رنگ سازی، جایگاه های سوخت رسانی و معادن زغالسنگ دارای گاز ها و غبارات قابل انفجار هستند.
استفاده از تجهیزات الکتریکی و مکانیکی به دلیل دارا بودن عواملی از قبیل جرقه، تولید حرارت سطحی و دیگر عوامل ایجاد کننده انرژی اولیه حرارتی می تواند باعث تحریک این گاز ها و در نهایت شروع یک انفجار گردد و خسارات جانی و مالی جبران ناپذیری به آن صنعت وارد نماید از این رو در صنایع مستعد خطر انفجار می بایست از تجهیزات الکتریکی و مکانیکی استفاده گردد که حفاظت های لازم به منظور جلوگیری از یک انفجار در آن استفاده شده باشد
تجهیزات الکتریکی و مکانیکی که خود عامل شروع کننده انفجار نبوده را تجهیزات ضد انفجار می نامند.